10 najvecih finansijskih prevara u modernoj istoriji

Iznos prevare: 65 milijardi dolara

Bernard Madoff je bio na čelu najveće piramidalne šeme ikada otkrivene. Tokom decenija, njegov fond je privlačio investitore, obećavajući visoke i stabilne prinose. Međutim, u stvarnosti, Madoff nije investirao novac kako je tvrdio, već je koristio novac novih investitora da isplaćuje povrate starijim. Ova šema je trajala sve dok finansijska kriza 2008. godine nije smanjila likvidnost, što je na kraju dovelo do njenog kolapsa i Madoffovog hapšenja.

Iznos prevare: Otkriveni dugovi bili su preko 30 milijardi dolara

Enron je bio energetska kompanija koja je zloupotrebljavala računovodstvene propise i kreativno koristila off-the-books entitete kako bi prikrila ogromne iznose dugova i preterano infiltrirala prihode. Njihove finansijske manipulacije uključivale su nezakonito prikazivanje prihoda i preuveličavanje vrednosti kompanijinih aktiva kako bi se obmanuli investitori i regulatori.

Kada je prevara otkrivena, to je dovelo do masovnog gubitka poverenja i konačnog kolapsa kompanije 2001. godine, čime su hiljade radnika izgubili svoje poslove i štednju.

Iznos prevare: 11 milijardi dolara

WorldCom, jedan od najvećih telekomunikacionih giganta u to vreme, počinio je jednu od najvećih računovodstvenih prevara u istoriji. Kompanija je lažirala finansijske izveštaje tako što je prebacivala troškove koji bi trebali biti prikazani odmah u buduće periode, čime su privremeno povećali profit.

Manipulacija je uključivala i neopravdano pripisivanje operativnih troškova kapitalnim troškovima, čime su umanjivali izdatke i veštački povećavali profit. Skandal je otkriven 2002. godine, što je dovelo do bankrota kompanije i ozbiljnih revizija u telekomunikacionoj industriji.

Iznos prevare: Više milijardi troškovi u vezi sa kaznama, izmirenjima i povlačenjem vozila

Volkswagen, jedan od najvećih proizvođača automobila na svetu, bio je uhvaćen u manipulaciji testovima emisije izduvnih gasova na preko 11 miliona dizel vozila širom sveta. Korišćen je softver dizajniran da aktivira kontrolu emisije tokom testiranja, dok su u stvarnim uslovima vožnje emisije bile mnogo veće od dozvoljenih. Ovaj skandal, poznat kao “Dieselgate”, otkriven je 2015. godine i doveo je do globalne istrage, masovnih povlačenja vozila i višemilijarderskih troškova za kompaniju u vidu kazni i odšteta.

Iznos prevare: 7 milijardi dolara

Allen Stanford bio je na čelu Stanford Financial Group, koja je optužena za vođenje masivne piramidalne šeme. Stanford i njegova kompanija navodno su prodavali lažne sertifikate o depozitu kroz offshore banku na Antigvi, obećavajući nerealno visoke prinose. Investitori su varani skoro dve decenije, a Stanford je koristio novac investitora za finansiranje svog luksuznog načina života. Ova šema je kolabirala tokom globalne finansijske krize, što je na kraju dovelo do Stanfordovog hapšenja 2009. godine.

Iznos prevare: Oko 20 milijardi dolara

Parmalat, velika italijanska prehrambena kompanija, srušila se 2003. godine nakon što je otkriveno da su računovodstvene knjige kompanije bile lažirane, prikrivajući ogromne dugove. Kompanija je koristila lažne račune i fiktivna sredstva kako bi prikazala finansijsko stanje stabilnijim nego što je zapravo bilo.

Skandal je izbio kad je otkriveno da je Parmalat izdao bond u vrednosti od 300 miliona eura oslanjajući se na nepostojeći bankovni račun sa 4 milijarde eura. Ovo je dovelo do jednog od najvećih korporativnih kolapsa u Evropi i izazvalo globalne finansijske potrese.

Iznos prevare: 1,5 milijardi dolara

Satyam Computer Services, jedna od najvećih indijskih IT kompanija, bila je u centru velike korporativne prevare kada je njen osnivač, Ramalinga Raju, priznao da je kompanija tokom godina falsifikovala svoje finansijske izveštaje.

Ova prevara je izazvala značajne poremećaje na indijskom tržištu akcija i dovela do opsežnih istraga i promena u regulativi korporativnog upravljanja u Indiji.

Iznos prevare: 1,2 milijarde dolara

Toshiba, veliki japanski konglomerat, bio je uhvaćen u skandalu kada je 2015. godine otkriveno da je kompanija preuveličavala svoje profite tokom prethodnih sedam godina. Falsifikovanje je uključivalo prekomerno prikazivanje prihoda i minimiziranje troškova kako bi se poboljšale finansijski izveštaji. Otkrivanje ovih manipulacija dovelo je do velikih promena u upravi kompanije, gubitka poverenja investitora i značajnih finansijskih gubitaka za kompaniju.

Iznos prevare: 2,7 milijardi dolara

HealthSouth, jedna od najvećih američkih kompanija za pružanje zdravstvenih usluga, uključena je u veliku računovodstvenu prevaru koja je otkrivena 2003. godine. Izvršni direktori kompanije, pod vođstvom Richarda Scrushyja, sistematski su falsifikovali finansijske izveštaje kako bi uvecali prihode i smanjili izdatke. Cilj ovih manipulacija bio je održavanje rasta cene akcija kompanije, što je na kraju dovelo do velikih gubitaka za investitore kada je prevara otkrivena.

Iznos prevare: Nije kvantifikovan u direktnim gubicima, ali su kazne i pravni troškovi iznosili milijarde dolara

Skandal sa manipulacijom LIBOR-om (London Interbank Offered Rate), uključivao je nekoliko velikih globalnih banaka koje su se udružile da bi manipulisale sa dnevnom  referentnom kamatnom stopom. LIBOR utiče na trilione dolara vrednosti finansijskih ugovora širom sveta, uključujući hipoteke, studentske kredite i druge vrste zajmova.

Otkriveno je da su banke lažno prijavljivale stopu kako bi profitirale od trgovina ili prikazale sebe kao zdravije finansijske institucije tokom finansijske krize. Skandal je rezultirao velikim novčanim kaznama za banke i značajnim reformama u načinu određivanja LIBOR-a.