32 interesantnih i malo poznatih podataka o dolaru

Dolar je postao službena valuta Sjedinjenih Američkih Država tek 1792. godine. Pre nego što je dolar zvanično uveden, postojale su različite valute u kolonijama, a kasnije i u Sjedinjenim Američkim Državama, uključujući španske dolare, holandske guldene i kontinentalni nadzorni papirni novac.

Boja američkih dolara obično se naziva “zelena”, ali zvanično se radi o nijansi nazvanoj “Federal Reserve Note Green”. Ova boja je izabrana zato što se smatralo da je teško falsifikovati u vreme kada su dolar banknote prvi put izrađene.

Najstariji sačuvani novac Sjedinjenih Američkih Država je novčanica vrednosti 10 dolara, izdata od strane Banke Severne Amerike 1782. godine. Ova novčanica je potpisana od strane predsednika Benjamina Franklina.

Godine 1934. proizveden je najveć novčanica u istoriji Sjedinjenih Američkih Država, u apoenu od 100.000 dolara. Ova novčanica se koristila isključivo za transakcije između banaka i nikada nije bila u opštem opticaju.

Na poleđini novčanice od jednog dolara nalazi se piramida sa okom na vrhu. Ovo je često povezano sa teorijama zavere, a mnogi tvrde da predstavlja prisustvo tajnih društava kao što su Masoni. Međutim, piramida je zapravo simbol snage i trajnosti, a oko predstavlja nadzor vlade nad zemljom.

Iako se često povezuju sa tajnim društvima, Masoni nisu direktno povezani sa dizajnom dolara. Masonski simboli su deo američke istorije i kulture, ali njihova uloga u kreiranju dolara nije direktno potvrđena.

Prva novčanica od jednog dolara puštena je u opticaj 1862. godine, tokom američkog građanskog rata. Na njoj se nalazi slika tadašnjeg ministra finansija Salmon P. Chase-a, koji je predložio stvaranje novih novčanica.

Novčanice dolara sadrže mnoge simbole i brojeve. Na primjer, brojka 13 često se pojavljuje na novčanicama kao broj zvezdica na piramidi, broj stepenica na piramidi i broj strela u kljunu orla. Ovo se često tumači kao referenca na 13 američkih kolonija iz vremena borbe za nezavisnost.

Federalna rezerva Sjedinjenih Američkih Država čuva ogromnu zalihu novčanica u svojim trezorima. Procjenjuje se da u trezorima postoji više od 1,5 triliona dolara u gotovini.

Američki dolar igra ključnu ulogu u svetskom ekonomskom sistemu kao rezervna valuta. Većina svetskih centralnih banaka drži značajne rezerve u dolarima, što čini dolar globalno prihvaćenom valutom.

Američki dolar je prolazio kroz različite serije sa različitim dizajnom tokom godina. Svaka serija ima svoje jedinstvene karakteristike, pa kolekcionari često traže retke ili starije serije novčanica.

Novčanice od jednog dolara se prave od pamučnih vlakana, dok su više vrednosti novčanica izrađene od pamuka i lanenih vlakana. Ovo je razlog zašto američki dolar može da izdrži pranje u veš-mašini.

SAD su napustile zlatni standard 1971. godine pod predsednikom Richardom Nixonom, što je značilo da dolar više nije direktno konvertibilan za zlato. Ovo je imalo značajan uticaj na globalni monetarni sistem.

Iako mnogi ljudi traže skrivene poruke i simbole na novčanicama, Federalna rezerva tvrdi da većina tih teorija nije tačna. Međutim, mnogi ljudi i dalje istražuju novčanice u potrazi za tajnim značenjem.

Novčanica od 100 dolara ima poseban naziv “Benjamin” ili “Benjamin Franklin” zbog portreta koji prikazuje jednog od osnivača Sjedinjenih Američkih Država.

U 1929. godini, veličina novčanica dolara je smanjena kako bi se uvela standardizacija. Pre toga, različite banke su izdavale novčanice različitih veličina, što je otežavalo njihovo prepoznavanje.

Neke novčanice od jednog dolara imaju dvojni datum na kojem su štampane. To je zbog toga što Federalna rezerva nije prekinula sa štampanjem starijih serija novčanica kada su uvedene nove serije sa novim datumom.

Federalna rezerva štampa ogromne količine novčanica svake godine. Na primer, 2019. godine štampano je više od 11 milijardi novčanica dolara u različitim apoenima.

Američki dolar često se pojavljuje u filmovima, knjigama, pesmama i drugim kulturnim izrazima kao simbol bogatstva, moći i snova.

1969. godine, Federalna rezerva je izdala novčanicu od 500 dolara sa portretom Williama McKinleyja, bivšeg predsednika SAD-a. Ova novčanica je postala poznata kao “bikini” novčanica zbog sličnosti između McKinleyjevog izgleda i popularnog kupaćeg kostima “bikini” tog vremena.

Kada se štampaju nove serije novčanica i postoji greška u jednoj od njih, Federalna rezerva može izdati novčanicu sa istim serijskim brojem, ali sa zvezdom pored broja kako bi označila da je zamena za neispravnu novčanicu.

U okviru serije “Američki nacionalni parkovi”, Federalna rezerva je počela izdavati novčanice od 5, 10 i 20 dolara sa slikama različitih nacionalnih parkova širom SAD-a. Ovo je deo njenih nastojanja da promoviše prirodne lepote zemlje.

Moto “U Boga se uzdamo” takođe se nalazi na američkim novčanicama. Prvi put je bio prisutan na kovanicama tokom američkog Građanskog rata i kasnije je postao obavezan na svim kovanicama.

Astronauti koji su se vratili sa misija na Mesec doneli su sa  sobom novčanice od jednog dolara koje su koristili za potpisivanje autograma. Ove novčanice se sada smatraju vrlo cenjenim kolekcionarskim predmetima.

Iako su novčanice od jednog, pet ili deset  dolara najčešće u opticaju, Federalna rezerva takođe izdaje novčanice od većih apoenima, kao što su 50 i 100 dolara. Ove novčanice su manje uobičajene, ali su i dalje legalno    sredstvo plaćanja.

U prošlosti su neke američke novčanice sadržavale stvarno zlato kao sastavni deo svoje vrednosti. Ove novčanice su povučene iz opticaja, ali su i dalje među najcenjenijim kolekcionarskim predmetima.

Novčanice dolara se štampaju u različitim bojama kako bi se otežalo njihovo krivotvorenje. Na primer, novčanice od 5 dolara su svetlo ljubicaste I sive, 10 dolara su zelene, a 20 dolara su svetlozelene.

U nekim zemljama, kao što su Ekvador i El Salvador, američki dolar se koristi kao zvanična valuta. Ovo se naziva “dolarizacijom” i olakšava trgovinu i stabilnost, ali takođe stavlja te zemlje pod kontrolu Federalnih rezervi.

Američka novčanica od 2 dolara sa portretom Thomasa Jeffersona je retka i često se smatra srećnom. Ponekad se naziva i “Deuce” ili “Tom”.

Federalna rezerva SAD-a čuva stare verzije novčanica koje su povučene iz opticaja. Ove rezerve često služe kao referenca i pomažu u istraživanju krivotvorenja.

Federalni rezervni sistem, često nazvan “Fed”, je centralna banka Sjedinjenih Američkih Država koja reguliše novac, kamatne stope i druge ključne ekonomske faktore.

Federalna rezerva i američka vlada neprestano rade na unapređenju sigurnosti novčanica kako bi se sprečila krivotvorenja. Novčanice sadrže različite zaštitne elemente, kao što su vodeni žigovi, trake sa optičkom varkom i mikrotekst.