10 zanimljivosti o podzemnom gradu Derinkuju

Derinkuyu je otkriven 1963. godine potpuno slučajno. Naime, jedan turski stanovnik je renovirao svoj dom kada je primetio da mu kokoške iznenada nestaju kroz pukotinu u zidu podruma. Zaintrigiran ovim misterijom, počeo je da istražuje i kopa dublje. Ono što je otkrio bilo je neverovatno – ogromni podzemni kompleks sa brojnim tunelima i sobama.

Ovaj neobičan pronalazak doveo je do daljih arheoloških istraživanja koja su otkrila jedan od najimpresivnijih podzemnih gradova na svetu. Ova priča o slučajnom otkriću fascinira mnoge, jer pokazuje kako se istorijske i arheološke blaga mogu pronaći na najneočekivanijim mestima.

Derinkuyu nije samo fascinantan zbog svoje veličine, već i zbog svoje starosti. Grad su počeli da grade Hetiti oko 7-8. veka pre nove ere, a kasnije su ga proširili Frigijci. Ovo znači da je grad star preko 2.000 godina, što ga čini jednim od najstarijih poznatih podzemnih naselja na svetu. Arheolozi veruju da je Derinkuyu služio različitim civilizacijama tokom vekova, pružajući im sklonište i zaštitu. Njegova složenost i veličina svedoče o naprednim građevinskim tehnikama i organizacionim sposobnostima drevnih naroda koji su ga koristili.

U drugom veku nove ere, Derinkuyu je postao važno sklonište za hrišćane koji su bežali od rimskih progona. Podzemni grad im je pružao sigurno utočište gde su mogli slobodno da praktikuju svoju veru bez straha od hapšenja ili smrti. Kompleksni sistem tunela i soba omogućavao je stanovnicima da žive relativno normalnim životom, sa svim potrebnim resursima, uključujući ventilaciju, vodu i skladišta hrane.

Ovo je bio period intenzivnih religijskih sukoba, a Derinkuyu je predstavljao simbol otpornosti i vere za mnoge hrišćane tog vremena. Pored toga, grad je imao i brojne skrivene prolaze i izlaze, što je omogućavalo stanovnicima da izbegnu opasnosti i napade.

Derinkuyu nije jedini podzemni grad u regionu Kapadokije. Postoji preko 40 sličnih podzemnih gradova, svaki sa svojom jedinstvenom arhitekturom i istorijom. Mnogi od ovih gradova su povezani mrežom tunela, omogućavajući stanovnicima da putuju između njih bez izlaska na površinu. Ovi gradovi su služili različitim civilizacijama tokom vekova, pružajući sklonište i zaštitu od napadača.

Mnogi od ovih gradova su takođe imali svoje sisteme ventilacije, bunare i skladišta hrane, što ih je činilo samoodrživim. Arheolozi veruju da su ovi podzemni gradovi igrali ključnu ulogu u preživljavanju drevnih zajednica tokom perioda ratova i progona.

Derinkuyu je najveći podzemni grad u Kapadokiji, a možda i na svetu. Sa kapacitetom da primi oko 20.000 ljudi, Derinkuyu se proteže na 18 spratova u dubinu. Grad je imao sve što je bilo potrebno za život, uključujući stambene prostore, kuhinje, skladišta hrane, štale, škole i crkve. Njegova veličina i složenost svedoče o naprednim građevinskim tehnikama koje su korišćene tokom njegove izgradnje. Grad je bio pažljivo planiran kako bi se obezbedila maksimalna funkcionalnost i sigurnost za njegove stanovnike. Postojanje tako velikog i kompleksnog podzemnog naselja fascinira arheologe i turiste širom sveta.

Derinkuyu je bio dizajniran da pruži maksimalnu sigurnost svojim stanovnicima. Grad je bio zaštićen velikim kamenim vratima koja su mogla biti zatvorena iznutra, sprečavajući ulazak neprijatelja. Uski tuneli su omogućavali lako branjenje, jer su napadači morali da prolaze jedan po jedan, čineći ih ranjivim na napade.

Grad je imao i skrivene izlaze, što je omogućavalo stanovnicima da pobegnu u slučaju opasnosti. Ova sofisticirana odbrambena arhitektura pokazuje visok nivo organizacije i strateškog razmišljanja drevnih graditelja. Zbog ovih karakteristika, Derinkuyu je bio jedno od najsigurnijih mesta tokom perioda ratova i progona.

Derinkuyu je imao više od 15.000 ventilacionih šahtova i bunara, što je omogućavalo njegovim stanovnicima da dišu svež vazduh i imaju pristup vodi. Ovi šaftovi su strateški raspoređeni po celom gradu kako bi obezbedili dobru ventilaciju i smanjili mogućnost gušenja ili zagušenja u zatvorenim prostorima. Pored toga, bunari su obezbeđivali stalnu snabdevenost vodom, što je bilo ključno za dugotrajni boravak pod zemljom. Ovaj sofisticirani sistem ventilacije i snabdevanja vodom svedoči o naprednim tehnikama gradnje i razumevanju potreba stanovnika.

Na drugom spratu Derinkuyua nalazi se jedinstveni svodasti plafon, koji je služio kao deo verskih škola. Ovaj arhitektonski element ne samo da je pružao estetsku vrednost već je i imao praktičnu funkciju u jačanju strukture prostora. Svodasti plafoni su omogućavali bolju akustiku i ventilaciju, što je bilo idealno za verske i obrazovne aktivnosti. Pored toga, ovaj deo grada je imao posebne prostorije za molitve i verske obrede, što ukazuje na važnost duhovnog života za stanovnike Derinkuyua.

Grad je napušten nakon Velike razmene stanovništva između Grčke i Turske 1923. godine. Tokom ovog perioda, mnogi stanovnici su bili primorani da napuste svoje domove i presele se u druge delove zemlje ili u inostranstvo. Derinkuyu je ostao napušten i zaboravljen sve do njegovog slučajnog otkrića 1963. godine. Ovaj događaj je označio kraj jedne epohe i početak nove faze u istoriji ovog fascinantnog podzemnog grada, koji je od tada postao popularna turistička atrakcija i predmet mnogih arheoloških istraživanja.

Iako je Derinkuyu dugo smatran najvećim podzemnim gradom, 2013. godine je otkriven još veći podzemni grad u blizini. Ovaj novootkriveni grad možda se proteže do dubine od 113 metara, što ga čini dubljim i većim od Derinkuyua. Otkriće ovog grada otvorilo je nova pitanja i izazove za arheologe, koji sada imaju priliku da istraže još jedan impresivan primer podzemne arhitekture. Ovi nalazi dodatno naglašavaju bogatstvo i kompleksnost istorije regiona Kapadokije, koji je dom mnogih podzemnih tajni.