10 neobičnih zanimljivosti o Staljinu i njegovom životu
Josif Visarionovič Staljin, jedna od najkontroverznijih figura dvadesetog veka, ostaje predmet intenzivnog proučavanja i debate. Kao lider Sovjetskog Saveza, Staljin je bio arhitekta nekih od najradikalnijih političkih i društvenih promena u istoriji, ali i odgovoran za ogromne ljudske tragedije. Iza službene slike beskompromisnog vođe kriju se mnogi manje poznati aspekti njegovog života i karijere.
Od ambicija da postane glumac, preko strasti prema poeziji i muzici, do kompleksnih porodičnih odnosa, Staljinova ličnost je slojevita i puna kontradikcija. Ovih deset manje poznatih činjenica nudi novi uvid u njegovu složenu ličnost i turbulentno doba u kojem je živeo.
10. Misteriozno poreklo
Josif Visarionovič Džugašvili, kasnije poznat kao Staljin, je bio figura obavijena misterijom već od samog rodjenja. Iako je većina istorijskih izvora saglasna da je rođen u gruzijskom gradu Gori, postoji nejasnoća oko datuma njegovog rođenja. Zvanično, Sovjetski Savez je slavio 21. Decembar 1879, kao dan njegovog rođenja, ali drugi dokumenti, uključujući i crkveni registar, navode 18. decembar 1878. godine.
Ova razlika možda deluje mala, ali ilustruje koliko je pažnje Staljin posvetio kontroli svog javnog identiteta, modifikujući čak i osnovne biografske podatke.
09. Obrazovanje za sveštenika
Staljin je svoje obrazovanje započeo u pravoslavnom teološkom seminaru u Tiflisu, današnji Tbilisi u Gruziji. Ovaj period njegovog života bio je presudan za njegov dalji ideološki razvoj. Iako je prvobitno bio namenjen za sveštenika, seminar je bio i mesto gde je Staljin prvi put došao u kontakt sa zabranjenom literaturom, uključujući dela Karla Marksa.
Ova izloženost novim idejama ubrzo je promenila njegov životni put. Napustio je seminar 1899. godine, formalno zbog svojih marksističkih uverenja, mada postoje i tvrdnje da je izbačen zbog nediscipline.
08. Pesnik i vladar
U svojim ranoj mladosti, pre nego što je postao revolucionar i političar, Staljin je pokazivao znatne književne sklonosti. Pisao je poeziju koja je objavljivana pod pseudonimom u gruzijskim časopisima, i to sa prilično dobrom recepcijom.
Njegove pesme bile su pune nostalgije, ljubavi prema prirodi i emotivne snage, često koristeći tradicionalne motive i forme gruzijske poezije. Ironično, ove mladalačke ambicije u svetu poezije stajale su u oštrom kontrastu s njegovom kasnijom reputacijom tvrdokornog i nemilosrdnog vođe.
07. Skoro filmska zvezda
U mladosti, pre nego što je postao revolucionar, Staljin je pokazivao veliko interesovanje za glumu. Učestvovao je u brojnim školskim i amaterskim pozorišnim predstavama, što je u to vreme bilo popularno sredstvo za izražavanje političkih i društvenih ideja.
Njegova strast prema teatru pratila ga je i tokom njegovih ranih godina u boljševičkom pokretu, gde je ponekad koristio glumu kao sredstvo za širenje revolucionarnih poruka. Međutim, kako su se njegove političke ambicije razvijale, Staljin je postepeno napustio glumu, fokusirajući se isključivo na političku karijeru.
06. Interesovanje za vremensku prognozu
Josif Staljin je bio poznat po tome što je redovno pratio vremenske prognoze, što je možda neočekivana strast za sovjetskog lidera. Ovaj hobi mogao bi biti povezan sa njegovim stalnim željama da kontroliše i predviđa događaje, ne samo u politici već i u prirodi.
Njegova fascinacija meteorologijom bila je toliko velika da je u Kremlju postojalo posebno odeljenje zadužen samo za prikupljanje i analiziranje meteoroloških podataka. Staljin je verovao da razumevanje vremenskih obrazaca može pomoći u planiranju poljoprivrednih aktivnosti i vojnih operacija.
05. Tajna pisana dela
Kao lider Sovjetskog Saveza, Staljin je bio aktivno uključen u pisanje i uređivanje političkih i teorijskih tekstova, ali je mnoge od njih objavljivao anonimno ili pod različitim pseudonimima. Ova praksa nije bila neobična u boljševičkim krugovima, gde su mnogi lideri koristili pseudonime kako bi izbegli carsku policiju pre revolucije.
Staljinovi radovi pokrivaju širok spektar tema, od teorije marksizma do taktike i strategije revolucionarne borbe. Većina njegovih publikacija ostala je slabo poznata ili neproučena do danas, delimično zbog sovjetske cenzure koja je ograničila pristup njegovim ličnim i profesionalnim arhivima.
04. Strah od letenja
Josif Staljin je bio poznat po svojoj fobiji od letenja, što je bilo naročito zanimljivo s obzirom na njegovu ulogu kao lidera velike i geografski razuđene nacije kao što je Sovjetski Savez. Ovaj strah uticao je na njegov način putovanja; preferirao je vozove i često je koristio specijalno opremljene vozove za svoje potrebe.
Ti vozovi su bili pravi pokretni bunkeri, opremljeni teškim blindiranim vratima, zatamnjenim prozorima i drugim sigurnosnim merama. Ova vozila su mu omogućavala ne samo sigurnost već i mogućnost da u miru radi i sastaje se s ljudima dok je putovao.
03. Muzičke sklonosti
Staljin je bio veoma talentovan muzičar, posebno kada je reč o sviranju klavira. Njegova ljubav prema muzici bila je duboko ukorenjena još iz mladosti i ostala je sa njim tokom celog života. Poznato je da je uživao u sviranju za svoje goste i saradnike tokom privatnih sastanaka i večera.
Muzika je bila jedan od načina na koji je Staljin nalazio opuštanje od političkih pritisaka, a takođe je koristio muzičke večeri kao priliku za jačanje političkih veza i prijateljstava.
02. Tragična sudbina najstarijeg sina
Staljinov sin iz prvog braka, Jakov Džugašvili, bio je vojnik Crvene armije tokom Drugog svetskog rata. Jakov je bio uhvaćen ili se predao tokom početnih faza nemačke invazije na Sovjetski Savez. Nacisti su predložili da ga oslobode u zamenu za zarobljene nemačke vojnike, ali je Staljin odbio razmenu, verovatno zato što je verovao da se Jakov dobrovoljno predao.
Prema dostupnim izvorima, Jakov je umro 1943. godine u koncentracionom logoru Sachsenhausen. Ovaj događaj baca svetlo na Staljinov složeni odnos sa svojom porodicom i njegove nemilosrdne stavove čak i prema sopstvenom sinu.
01. Tehnološka inovacija u Kremlju
Staljin je bio zagovornik tehnološke modernizacije u Sovjetskom Savezu, a to se odrazilo i na njegov pristup komunikacijama unutar Kremlja. Insistirao je na instaliranju jednog od prvih sofisticiranih telefonskih sistema unutar Kremlja koji je omogućavao direktno komuniciranje bez potrebe za telefonskim operaterima.
Ovaj sistem je bio među najnaprednijima u svetu u to vreme, a omogućavao mu je brzu i efikasnu komunikaciju s visokim zvaničnicima širom zemlje. Ovo je bilo od ključne važnosti za upravljanje velikom i kompleksnom nacijom kao što je bio Sovjetski Savez.
BONUS
- 1878: Godina rođenja Josifa Visarionoviča Staljina, prema crkvenim zapisima, mada je zvanično slavljen 1879.
- 31 godina: Trajanje Staljinove vlasti, od 1922. do 1953. godine, kada je bio na čelu Sovjetskog Saveza.
- 5 zvaničnih jezika: Pored svog maternjeg gruzijskog, Staljin je tečno govorio ruski i bio upoznat sa još tri jezika, uključujući nemački, kojeg je učio tokom mladosti.
- 3 supruge: Staljin se tokom svog života oženio tri puta, a svaka od njegovih žena imala je značajan uticaj na njegov lični i profesionalni život.
- 2 svetska rata: Staljin je bio ključna figura u dva velika globalna sukoba: bio je politički lider tokom Drugog svetskog rata i aktivni revolucionar tokom Prvog svetskog rata.
- 4 dece: Staljin je imao četvoro dece sa dve različite žene, od kojih je jedno, njegov sin Jakov, umrlo u nacističkom koncentracionom logoru tokom Drugog svetskog rata.
- 50 miliona: Procenjeni broj smrtnih slučajeva u Sovjetskom Savezu tokom Staljinove vlasti, uključujući pogibije tokom rata, glad, politička čišćenja i represije.
- ~600.000 do 1,2 miliona: Procenjeni broj žrtava Velike čistke iz 1930-ih, kada su politički protivnici, intelektualci, i vojni oficiri bili pogubljeni ili poslati u gulage.
- 15 republika: Broj republika koje su činile Sovjetski Savez pod Staljinovim vođstvom, pokrivajući ogromne prostore Evrope i Azije.
- 1 vožd: Titula koju su mu dodelili kao vrhovnog lidera, što ga je postavilo na istaknuto mesto u istoriji kao jednog od najmoćnijih i najkontroverznijih vođa 20. veka.
Iako je poznat pre svega kao beskompromisni lider koji je neumoljivo težio industrijskoj i vojnoj moći Sovjetskog Saveza, Staljinova biografija otkriva i intimnije strane njegovog života, od literarnih ambicija do strasti za umetnošću i tehnologijom.
Ove manje poznate činjenice pružaju novu perspektivu na čoveka koji je oblikovao epohu u kojoj je živeo, te nas podsećaju da istorijske figure često nose složene slojeve koji transcediraju jednostavne narative.
Odgovori